In de oertijd leefden we als holbewoner in een gevaarlijke wereld. Kwam je een gevaarlijk dier tegen in het bos, dan had je twee opties: vechten of vluchten. Voor beide acties maakt het sympathisch zenuwstelsel het lichaam klaar. Een aantal automatische processen volgt elkaar snel op: je hartslag gaat omhoog, je ademhaling versnelt zich, je bloed stroomt naar je spieren….je bent klaar voor actie! Klaar om te vechten of vluchten, dit is ons primitieve, dierlijke overlevingsmechanisme.
TWEE ZENUWSTELSELS.
Je lichaam heeft twee zenuwstelsels, namelijk:
- het centrale zenuwstelsel dat onder invloed van onze wil staat. Hiermee kun je bijvoorbeeld je spieren aansturen, bewegen.
- het autonome zenuwstelsel dat niet onder invloed van onze wil staat, we kunnen dit slechts indirect beïnvloeden.
Het autonome zenuwstelsel regelt automatisch bijna alle onbewuste functies en processen in je lichaam. Denk aan: ademhaling, hartslag, bloeddruk, energieproductie, spijsvertering en onze stofwisseling. Over deze functies hoef je niet na te denken.
REMPEDAAL EN GASPEDAAL.
Het autonome zenuwstelsel bestaat uit twee takken (systemen) met elk een tegengestelde werking:
De sympaticus (het gaspedaal van je lichaam) is de tak die ons in staat stelt te overleven in levensbedreigende situaties, te vechten, te vluchten en te presteren. De stof die hierbij hoort is Adrenaline en het sleutelwoord is: ACTIE!
De parasympaticus (het rempedaal en de acculader van je lichaam) is de tegenspeler van de sympaticus, en is verantwoordelijk voor herstel, reparatie, opbouw en rust. Als de parasympaticus actief is, daalt je hartslag, daalt je bloeddruk, krijgen je spieren en organen voldoende bloed en zuurstof. Dit deel van het zenuwstelsel zorgt voor lichamelijke ontspanning, reparatieprocessen. Het sleutelwoord voor de parasympaticus is: HERSTEL
Bij een gezond dagpatroon is er balans tussen de sympatische en parasympatische activiteiten. Inspanning en stress worden afgewisseld met ontspanning en rust. Om de balans te bewaren is het nodig om de sympaticus alleen te laten werken als het echt nodig is, in levensbedreigende situaties of in situaties waar extra lichamelijk of mentale inspanning wordt gevergd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan sporten. Om vervolgens de sympaticus zo snel mogelijk weer uit te schakelen en de parasympaticus te laten domineren, zodat je kunt herstellen.
VERSTORING VAN DE BALANS VAN HET AUTONOME ZENUWSTELSEL.
Onze moderne tijd is erg veeleisend: we hebben het razend druk, alles moet snel en dus hebben we veelvuldig te maken met stress. Hierdoor wordt er steeds een beroep gedaan op ons gaspedaal. Dit gaspedaal wordt ongemerkt een klein beetje verder ingetrapt. Op termijn ontstaat er een verstoring van de balans tussen het sympathisch en parasympatische zenuwstelsel.
Door bewust (verbonden) te ademen activeren we beide systemen, het sympatisch en parasympatisch zenuwstelsel. Er is inspanning en ontspanning. En zelfs in de inspanning van de ademsessie kan rust ervaren worden. In de ontspanningsfase wordt het parasympatisch zenuwstelsel optimaal “aan” gezet.
Zo kunnen we ons zenuwstelsel positief beïnvloeden met een verbonden ademsessie en andere ademoefeningen.